دلیل شکاف لب نوزادان

 شکاف لب یا لب شکری شدن نوزاد به چه دلیل اتفاق می افتد؟

یکی از نقص های مادرزادی لب شکری یا لب شکافته است. لب شکری به حالتی گفته می شود که در هنگام جنینی، لب بالا به درستی تشکیل نمی شود و یک یا دو شکاف در آن ایجاد می شود. ممکن است شکاف ایجاد شده کوچک بوده و قسمتی از لب را گرفتار کند، اما در مواردی ممکن است بزرگ باشد و به حفره بینی نیز کشیده شود. طبق آمارهای بین المللی، شکاف لب یا لب شکری در پسرها بیشتر دیده می شود اما در بررسی هایی که در ایران انجام شد شیوع آن در دخترها کمی بیشتر بود. در اغلب موارد شکاف لب به صورت یک طرفه است ولی گاهی به صورت دوطرفه دیده می شود.

 عوامل لب شکری در نوزادان

-          محیط

-          دیابت مادران

-          ارث

-          کمبود فولیک اسید

-          خود درمانی مادران در زمان بارداری از علت های دیگر این ضایعه می باشد.

-          سیگاری یا الکلی بودن والدین

 انواع لب شکری یا شکاف لب و کام

 لب شکری انواع مختلفی دارد. به طور کلی سه نوع وجود دارد که عبارتند از:

1.      نوع اول هم لب و هم کام دچار شکاف است. بیش از نیمی از شکاف‌ها از این نوع هستند. این نوع شکاف در پسرها شایع ‌تر است. حدود ۱۳ درصد مبتلایان به این نوع شکاف به سایر ناهنجاری‌های مادرزادی نیز مبتلا هستند.

2.      نوع دوم فقط کام شکاف دارد. یک‌ سوم شکاف‌ها از این نوع هستند و بیشتر در دخترها دیده می‌ شود.

3.      نوع سوم فقط لب شکاف دارد. حدود یک ‌پنجم مبتلایان به شکاف را شامل می‌شود.

 عوارض لب شکری یا شکاف لب:

 شکاف لب می تواند روی صحبت کردن کودکان اثرگذار باشد. بسته به میزان و محل شکاف کام یا لب، عوارض آن هم در کودکان تفاوت دارد. به طور کلی ممکن است عوارض زیر روی دهد که عبارتند از:

-          اثرگذاری لب شکری یا شکاف کام برروی تنفس:

 ناهنجاری فک و کام موجب مشکل تنفسی می ‌شود. درمان شامل جراحی و به کارگیری پروتزهای دهانی است.

-          تغذیه نوزادان مبتلا به لب شکری:

تغذیه نوزادان مبتلا به شکاف نیز با مشکلاتی روبه‌رو است. همکاری متخصص تغذیه و گفتار درمانی ممکن است در کودکان سودمند باشد. دستگاه‌ های ویژه‌ ای هم به منظور تغذیه نوزاد در دسترس هستند.

-          عفونت های گوش و کم شدن شنوایی در کودکان لب شکری:

هر ناهنجاری دستگاه تنفسی فوقانی می‌ت واند عملکرد شیپور استاش (در گوش) را مختل کند و احتمال تجمع مایع در گوش میانی را در کودکان بیشتر نماید. این امر احتمال عفونت گوش میانی را بیشتر می کند. کم شدن شنوایی هم نتیجه عفونت‌های مکرر گوش میانی است. برای اصلاح این مشکل متخصص گوش و حلق و بینی از وی‌تی یا گرومت استفاده خواهد کرد.

-          صحبت کردن کودکان لب شکری :

برای این‌ که کودک بتواند به درستی صدا و کلمات واضحی را تولید کند، رشد و تکامل طبیعی لب و کام ضروری است. می ‌توان با عمل جراحی، شکاف را ترمیم کرد و با گفتاردرمانی به تکامل گفتاری کودک کمک کرد.

-          تاثیر لب شکری یا شکاف لب بر روی دندان ها:

گاهی شکاف شامل لثه و فک نیز می ‌شود و این امر بر رشد صحیح دندان‌ ها و فک اثرگذار است. دندانپزشک اطفال یا متخصص ارتودنسی می ‌تواند به رفع این مشکل کمک کند.

-          تشخیص لب شکری چگونه است؟

به طور معمول لب شکری پس از تولد نوزاد تشخیص داده می شود. در اولین معایناتی که پزشک روی نوزاد انجام می دهد، لب ها و کام نوزاد معاینه شده و در صورت وجود شکاف، تشخیص داده می شود. گاهی مواقع لب شکری در یک سونوگرافی قبل از تولد نوزاد و در دوران بارداری مشاهده و تشخیص داده می شود. البته به یاد داشته باشید که سونوگرافی همیشه قادر به تشخیص مشکل نبوده و از این رو پزشکان برای تشخیص زودهنگام لب شکری بر سونوگرافی تکیه نمی کنند.

-          درمان لب شکری چگونه است؟

 بیماری لب شکری را می توان با عمل جراحی درمان کرد . عمل جراحی می تواند مشکل لب شکری را برطرف کند. هرچند می توان در همان روزهای نخستین زندگی شکاف لب را ترمیم کرد ولی اغلب توصیه می شود که ترمیم اولیه شکاف لب در سن سه ماهگی صورت گیرد. در این سن شیرخوار وضعیت جسمی مناسبتری برای انجام جراحی دارد. در ترمیم شکاف لب یا لب شکری، می توان اقدامات اولیه ای را برای اصلاح بدشکلی ایجاد شده در بینی انجام داد. که این کار می تواند نتیجه جراحی بعدی را بهبود بخشد.

-           نقش ویتامین A در لب شکری نوزادان:

جذب متعادل ویتامین A در دوران بارداری می تواند خطر ابتلا به شکاف کام و لب را کم کند. نوزادان مادرانی که در دوران بارداری روزانه حدود ۸٫۳میلی گرم مکمل ویتامین A مصرف می کنند نسبت به نوزادان دیگر حدود ۵۰درصد کمتر در معرض خطر ابتلا به شکاف کام و یا لب شکری قرار دارند. در صورتی که کودک شما به علت ابتلا به لب شکری در تلفظ بعضی کلمات مشکل داشته باشد ممکن است نیاز باشد که کودک شما دوره های خاص گفتار درمانی را نیز طی کند.

موسسه پرستاری مهرگان

پرستار بیمار